Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΗΦΑΙΣΤΕΙΩΝ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

Το 1784 ο Βενιαμίν Φραγκλίνος έκανε αυτό θα γινόταν η πρώτη σύνδεση μεταξύ ηφαιστείων και παγκόσμιου κλίματος, όταν βρισκόταν στο Παρίσι ως ο πρώτος διπλωματικός εκπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Παρατήρησε πως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1873, το κλίμα ήταν ασυνήθιστα κρύο,

Αυτό που είχε παρατηρήσει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήταν βέβαια το αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Μια κολοσσιαία έκρηξη του ηφαιστειακού συστήματος Laki (μια αλυσίδα από ηφαίστεια στην οποία η λάβα ξεσπά μέσω μιας ρωγμής στο έδαφος και όχι από ένα συγκεκριμένο σημείο) στην Ισλανδία προκάλεσε αυτές τις διαταραχές. Οι εκρήξεις του Laki παρήγαγαν περίπου 14 κυβικά χιλιόμετρα από βασάλτη (λεπτή, μαύρη, ρευστή λάβα) κατά τη διάρκεια περισσοτέρων από οκτώ μηνών δραστηριότητας.

 Ακόμα σημαντικότερα από την άποψη του παγκόσμιου κλίματος ωστόσο, το συμβάν του Laki παρήγαγε επίσης ένα σύννεφο στάχτης που πιθανότατα είχε φτάσει μέχρι τη στρατόσφαιρα. Αυτό το σύννεφο προκάλεσε μια πυκνή καταχνιά στην Ευρώπη που σκοτείνιασε τον Ήλιο, ίσως μέχρι και τη Σιβηρία. Μαζί με τη σκόνη, το εκρηκτικό σύννεφο αποτελούνταν κυρίως από τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του θείου, υδροχλωρίου και αερίων υδροφθορίου. Τα αέρια συνδυάστηκαν με νερό στην ατμόσφαιρα και προκάλεσαν όξινη βροχή, καταστρέφοντας σπαρτά και σκοτώνοντας ζώα σε φάρμες. Οι συνέπειες, βέβαια, ήταν περισσότερο σοβαρές στην Ισλανδία, τελικά περισσότερο από το 75% των κτηνοτροφικών της ζώων και 25% του ανθρώπινου πληθυσμού της πέθαναν από λιμό ή από τις τοξικές επιδράσεις των νεφών που προήλθαν από τις εκρήξεις του Laki. 

Οι συνέπειες επέδρασαν όμως και πολύ μακρύτερα από την Ισλανδία. Θερμοκρασιακά δεδομένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες υποδηλώνουν πως είχαν σημειωθεί ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα του 1783 1784. Στην ουσία, η θερμοκρασία μειώθηκε περίπου ένα βαθμό Κελσίου σε ολόκληρο το Βόρειο Ημισφαίριο. Αυτό ίσως να μη φαίνεται πολύ, αλλά είχε τεράστια αποτελέσματα σε όρους αποθεμάτων τροφής και στην επιβίωση των ανθρώπων του Βόρειου Ημισφαιρίου. Για σύγκριση, η παγκόσμια θερμοκρασία της πιο πρόσφατης Εποχής των Παγετώνων ήταν μόνο περίπου πέντε βαθμούς Κελσίου χαμηλότερα από τη θερμοκρασία αυτή.

 Το 1991 η έκρηξη του ηφαιστείου Πινατούμπο στις Φιλιππίνες, προκάλεσε την καταστροφή των παρακείμενων οικισμών, αλλά οι επιδράσεις του ηφαιστείου είχαν αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο. Οι εκλύσεις χιλιάδων τόνων τέφρας του ηφαιστείου, μείωσαν την ένταση των ηλιακών ακτίνων.
Για τα πρώτα χρόνια μετά την έκρηξη, η θερμοκρασία παγκόσμια έπεσε κατά 0,5 βαθμούς Κελσίου. Γενικά, οι ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν σημαντική επίδραση στο κλίμα, αλλά για μικρές χρονικές περιόδους

 Υπάρχουν πολλοί λόγοι που εξηγούν γιατί οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν τόσο εκτεταμένα αποτελέσματα στο παγκόσμιο κλίμα. Πρώτον, οι ηφαιστειακές εκρήξεις παράγουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, ένα αέριο που είναι γνωστό ότι συμβάλλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τέτοια αέρια θερμοκηπίου παγιδεύουν τη θερμότητα που αντανακλάται από την επιφάνεια της γης σχηματίζοντας ένα είδος μόνωσης γύρω από τον πλανήτη. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι θεμελιώδες για την επιβίωσή μας διότι διατηρεί τη θερμοκρασία του πλανήτη μας σε μια βιώσιμη κλίμακα. 

Παρ' όλα αυτά, υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία ότι η παραγωγή μας σε αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα από την καύση φυσικών καυσίμων μπορεί να πιέζει ακόμα περισσότερο το σύστημα, έχοντας ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη θέρμανση σε παγκόσμια κλίμακα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ηφαιστειακές εκρήξεις προσθέτουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αλλά σε σύγκριση με την ποσότητα που παράγεται από ανθρώπινες δραστηριότητες, η επίδρασή τους είναι πρακτικά ασήμαντη: οι ηφαιστειακές εκρήξεις παράγουν περίπου 110 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου κάθε χρόνο, ενώ οι ανθρώπινες δραστηριότητες παράγουν περίπου 10.000 φορές περισσότερη ποσότητα.

Η κατά πολύ σημαντικότερη κλιματική επίδραση των ηφαιστείων οφείλεται στην παραγωγή ατμοσφαιρικής καταχνιάς. Οι στήλες από μεγάλες εκρήξεις εκτοξεύουν σωματίδια στάχτης και πλούσια σε θείο αέρια στην τροπόσφαιρα και τη στρατόσφαιρα και τα σύννεφα αυτά μπορούν να περικυκλώσουν τη γη μέσα σε βδομάδες της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Τα μικρά σωματίδια της στάχτης μειώνουν την ποσότητα του ηλιακού φωτός που φτάνει στην επιφάνεια της γης και μειώνουν τις μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες. Τα θειικά αέρια συνδυάζονται με νερό στην ατμόσφαιρα και σχηματίζουν όξινα αεροζόλ που επίσης απορροφούν την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία και τη στέλνουν πίσω στο διάστημα.

Η στάχτη και τα σύννεφα από αέρια και νερό που προέρχονται από μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις διασπείρονται γρήγορα μέσα στην ατμόσφαιρα. Στις 26 και 27 Αυγούστου του 1883, το ηφαίστειο Κρακατόα εξεράγη σε ένα καταστροφικό συμβάν που εκτόξευσε περίπου 20 κυβικά χιλιόμετρα υλικού σε μια στήλη που ήταν περίπου 40 χιλιόμετρα ψιλή. Αμέσως επήλθε σκοτεινιά στα γειτονικά νησιά της Ινδονησίας, στην Ιάβα και τη Σουμάτρα. Λεπτά σωματίδια ωστόσο, παρασύρθηκαν από τα ατμοσφαιρικά ρεύματα προς τη Δύση. Μέχρι το απόγευμα της 28ης Αυγούστου, η καταχνιά από την έκρηξη στο Κρακατόα είχε φτάσει στη Βόρεια Αφρική και μέχρι την 9η Σεπτεμβρίου είχε κυκλώσει τη γη, κάνοντας τον γύρο μερικές ακόμα φορές πριν καθαρίσει από την ατμόσφαιρα.
Αρχικά, οι επιστήμονες πίστευαν πως τα ηφαιστειακά σύννεφα στάχτης στη στρατόσφαιρα ήταν εκείνα που είχαν την κύρια επίδραση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες. 

Η έκρηξη του ηφαιστείου El Chichon στο Μεξικό όμως, άλλαξε αυτή την άποψη. Μόλις δύο χρόνια νωρίτερα, η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Αγίας Ελένης είχε μειώσει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες κατά περίπου 0,1 βαθμό Κελσίου. Η κατά πολύ μικρότερη έκρηξη του El Chichon αντίθετα, είχε τρεις με πέντε φορές μεγαλύτερο αποτέλεσμα παγκόσμιας θερμοκρασιακής μείωσης. Παρά το μικρότερο σύννεφο στάχτης, το El Chichon εκτόξευσε περισσότερο από σαρανταπλάσια ποσότητα αερίων που ήταν πλούσια σε θείο από όσα είχαν εκτοξευθεί από το ηφαίστειο του όρους της Αγίας Ελένης, κάτι που αποκάλυψε ότι ο σχηματισμός θειικών αεροζόλ στην ατμόσφαιρα έχει πιο ουσιαστικό αποτέλεσμα στις παγκόσμιες θερμοκρασίες από την ποσότητα στάχτης που παράγεται σε μια έκρηξη. Τα θειικά αεροζόλ φαίνεται ότι χρειάζονται αρκετά χρόνια για να φύγουν από την ατμόσφαιρα, κάτι που είναι ένας από τους λόγους που τα αποτελέσματά τους είναι τόσο εκτεταμένα και έχουν τόσο μεγάλη διάρκεια.

Οι μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις έχουν πρόσθετα κλιματικά αποτελέσματα πέρα από τη μείωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και την όξινη βροχή. Η στάχτη και τα αέρια που διατηρούνται στην ατμόσφαιρα διασπούν το φως στο ερυθρό μήκος κύματος, έχοντας συχνά ως αποτέλεσμα υπέροχα χρωματιστά ηλιοβασιλέματα και ξημερώματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα εντυπωσιακά οπτικά αποτελέσματα του σύννεφου της έκρηξης στο Κρακατόα το 1883 παρατηρήθηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο και πιθανότατα ενέπνευσαν πολλούς καλλιτέχνες και συγγραφείς στο έργο τους. Οι φωτοβόλες, παλλόμενες αντανακλάσεις του ερυθρής γραμμής στον ορίζοντα κατά τη Δύση του Ηλίου στον Τάμεση του Λονδίνου, που αποτυπώνονται από τον βρετανό ζωγράφο William Ascroft για παράδειγμα, ίσως να έχουν εμπνευστεί από το αποτέλεσμα της έκρηξης του Κρακατόα.

 Το 1815, το ινδονησιακό ηφαίστειο Tambora προώθησε περισσότερη στάχτη και αέρια στην ατμόσφαιρα από οποιαδήποτε άλλη έκρηξη στην ιστορία και είχε ως αποτέλεσμα σημαντική ατμοσφαιρική ψύξη σε παγκόσμια κλίμακα, παρόμοια με του Κρακατόα μερικές δεκαετίες αργότερα.

•  Η αντίστροφη σχέση του κλίματος με τις ηφαιστειακές εκρήξεις:

 Ερευνητές του GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research Kiel, σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, διαπίστωσαν, εκτός την επίδραση των ηφαιστείων στο κλίμα της γης, και μία αντίστροφη σχέση: το κλίμα επηρεάζει την ηφαιστειακή δραστηριότητα.

 Οι ερευνητές, ανακάλυψαν ισχυρές ενδείξεις για αυτή τη σχέση από ηφαιστειακές εκρήξεις που έγιναν στον Ειρηνικό Ωκεανό πριν από περίπου 1 εκατομμύρια χρόνια.
Τα βασικά στοιχεία προέκυψαν από την έρευνα με τίτλο: Fluids and Volatiles in Subduction Zones (SFB 574). Για περισσότερο από 10 χρόνια, μέσω του παραπάνω προγράμματος, γίνονται παρατηρήσεις και μετρήσεις των στρωμάτων τέφρας στον πυθμένα των ωκεανών, από εκρήξεις των τελευταίων 460.000 χρονών. Κατά την εξέταση των δειγμάτων εμφανίστηκαν συγκεκριμένα μοτίβα. Υπήρχαν περίοδοι όπου εμφανίζονταν ιδιαίτερα αυξημένες ηφαιστειακές εκρήξεις. Η σύγκριση των περιόδων αυτών με την αντίστοιχη κλιματική ιστορία, παρουσίαζε σημαντική ταύτιση. Οι περίοδοι αυξημένης ηφαιστειακής δραστηριότητας, συνεχίζονται με αύξηση της θερμοκρασίας και μείωση των πάγων.

Για να διευρύνουν το σκοπό των ερευνών, οι επιστήμονες μελέτησαν και άλλους πυρήνες γεωτρήσεων που είχαν ληφθεί από το πρόγραμμα International Integrated Ocean Drilling Program (IODP), όπως και από προηγούμενα προγράμματα. Με αυτό τον τρόπο, κατέγραψαν την ιστορία της γης για περίπου 1 εκατομμύριο χρόνια. Οι ερευνητές ανακάλυψαν με χρήση υπολογιστικών μοντέλων ότι σε περιόδους θέρμανσης του πλανήτη, οι πάγοι λιώνουν με γρήγορους ρυθμούς ενώ το βάρος των ηπείρων μειώνεται αλλά το βάρος των ωκεάνιων πλακών αυξάνει. Κάτι τέτοιο όμως αλλάζει το καθεστώς των τάσεων στο μανδύα της γης, ανοίγοντας νέα σημεία εισόδου μάγματος στην επιφάνεια της γης.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΟΡΥΚΤΑ;

Ορυκτό είναι ένα φυσικώς εμφανιζόμενο ομογενές στερεό, το οποίο συνήθως σχηματίζεται με ανόργανες διαδικασίες, χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό ταξινομημένης ατομικής διατάξεως, και έχει χημική σύσταση και φυσικές ιδιότητες, οι οποίες είτε είναι σταθερές είτε κυμαίνονται εντός ορισμένων ορίων.

Η επιστήμη που μελετά τα ορυκτά λέγεται Ορυκτολογία και βασίζεται στη φυσική, τη χημεία και τη γεωμετρία.

Ένα ή περισσότερα ορυκτά σχηματίζουν τα πετρώματα που αποτελούν τα δομικά συστατικά του φλοιού της Γης.

Δεν σχηματίζονται όλα τα ορυκτά με τον ίδιο τρόπο. Ορισμένα είναι πρωτογενή, δηλαδή σχηματίζονται από την βαθμιαία κρυστάλλωση του μάγματος, όπως το διαμάντι ή τη δράση θερμών διαλυμάτων που επιδρούν σε μια μάζα πετρώματος.  Άλλα είναι δευτερογενή και σχηματίζονται όταν παράγοντες όπως το οξυγόνο ή άλλα αέρια του αέρα, η υγρασία, τα υπόγεια ή επιφανειακά ύδατα, η θερμότητα του περιβάλλοντος επιδράσουν στα πρωτογενή ορυκτά και τα αλλοιώσουν.

 

Σιδηροπυρίτης

Θείο

 

Κορούνδιο

 - Τα ορυκτά ταξινομούνται με βάση τη χημική τους σύσταση σε:

1. Αυτοφυή στοιχεία:

Είναι τα στοιχεία με σχετικά μικρή δραστικότητα που απαντούν ελεύθερα στη Φύση. Τέτοια είναι τα μέταλλα χρυσός, ο άργυρος, ο χαλκός, ο λευκόχρυσος (και τα μέταλλα της ομάδας του) και ορισμένα αμέταλλα, όπως ο άνθρακας και το θείο.

 

2. Σουλφίδια:

Ως κύριο ανιόν συναντάται το θείο, όπως στο σιδηροπυρίτη (FeS₂), στο σφαλερίτη (ZnS), στο γαληνίτη (PbS) κτλ. Στην ομάδα θειούχων περιλαμβάνονται και τα ορυκτά που ως ανιόν έχουν τα στοιχεία αρσενικό, σελήνιο και τελλούριο.

 

3. Αλογονίδια:

Αναφέρονται και ως "αλογονίδια". Είναι τα ορυκτά που ως βασικό ανιόν έχουν κάποιο από τα αλογόνα (φθόριο, χλώριο, βρώμιο, ιώδιο). Συνήθως είναι ετεροπολικές ενώσεις και ως κατιόν περιέχουν ελαφρά μέταλλα (νάτριο, κάλιο, ασβέστιο κτλ. Παραδείγματα είναι ο αλίτης (NaCl), ο φθορίτης (CaF₂) κτλ.

 

4. Οξείδια:

Ως ανιόν περιέχουν "στοιχειακό" οξυγόνο (όχι ενωμένο υπό μορφή ρίζας). Παραδείγματα είναι ο αιματίτης (Fe₂O₃), ο ιλμενίτης (FeTiO₃) κτλ.

 

5. Υδροξείδια:

Ως κύριο ανιόν περιέχουν τη ρίζα του υδροξυλίου. Παραδείγματα είναι ο μπρουσίτης (Mg(OH)₂) κτλ.

 

6. Ανθρακικά:

Ως κύριο ανιόν περιέχουν την ανθρακική ρίζα CO₃^-2. Γνωστότερα ορυκτά αυτής της ομάδας είναι ο ασβεστίτης (CaCO₃) και ο δολομίτης (MgCO₃). Λόγω ομοιότητας στη δομή των ριζών, στην ομάδα αυτή κατατάσσονται και τα ορυκτά με ανιόν τη νιτρική ρίζα (NO₃^-) (νιτρικά).

 

7. Θειικά:

Τα ορυκτά αυτά έχουν ως κύριο ανιόν τη θειική ρίζα SO₄^-2. Χαρακτηριστικό ορυκτό αυτής της ομάδας η γύψος (CaSO₄.2H₂O). Λόγω ομοιότητας δομής σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται και τα βολφραμικά, που περιέχουν τη ρίζα WO₄^-2.

 

8. Φωσφορικά:

Περιέχουν την - τετραεδρικής δομής- φωσφορική ρίζα PO₄^-3. Γνωστότερο ορυκτό αυτής της ομάδας είναι ο απατίτης. Λόγω ομοιότητας δομής των αντίστοιχων ριζών στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται τα αρσενικικά (AsO₄^-3) και βαναδινικά (VO₄^-3).

 

9. Πυριτικά:

Ίσως η πολυπληθέστερη ομάδα ορυκτών. Περιέχουν την τετραεδρικής δομής ρίζα SiO₄^-2, η οποία μπορεί να σχηματίσει πολλαπλά συνδεδεμένα μεταξύ τους τετράεδρα. Ανάλογα με τον τρόπο διάταξης των πολλαπλών ριζών, τα πυριτικά ορυκτά διακρίνονται στις εξής υποομάδες:

• Φυλλοπυριτικά
• Νησοπυριτικά
• Ινοπυριτικά
• Κυκλοπυριτικά
• Σωροπυριτικά
• Τεκτοπυριτικά

Μαλαχίτης

 

Αζουρίτης

Χαλαζίας

Διαμάντι

 - Φυσικές ιδιότητες των ορυκτών:

1. Λάμψη:

Η λάμψη αναφέρεται στη γενική εμφάνιση μιας επιφάνειας ενός ορυκτού ανεξάρτητα από το χρώμα του, και οφείλεται κυρίως στο ποσό του φωτός που ανακλάται από την επιφάνεια αυτή. Διακρίνεται σε:
Μεταλλική:	Όταν το ορυκτό έχει λαμπρή εμφάνιση, που δίνει την εντύπωση μετάλλου.
Μη μεταλλική:	Ανάλογα με την εντύπωση που δίνει το ορυκτό χαρακτηρίζεται υαλώδης, αδαμαντώδης, ρητινώδης, στεατώδης, μαργαριτώδης, μεταξώδης, κηρώδης, αλαμπής.
Ημιμεταλλική:	Ενδιάμεση λάμψη μεταξύ της μεταλλικής και μη μεταλλικής.

 2. Χρώμα:

Τα ορυκτά ανάλογα με το χρώμα τους διακρίνονται σε:
Ιδιοχρωματικά:	Το χρώμα του ορυκτού παραμένει σταθερό.
Αλλοχρωματικά:	Το χρώμα του ορυκτού μεταβάλλεται.

 3. Γραμμή σκόνης:

Είναι το χρώμα της σκόνης ενός ορυκτού ή το χρώμα της γραμμής που αφήνει το ορυκτό, όταν τριφτεί σε ένα πλακίδιο ακατέργαστης πορσελάνης. Με βάση τη γραμμή σκόνης τα ορυκτά διακρίνονται σε:
Αυτόχροα:	Τα ορυκτά που δίνουν γραμμή σκόνης χρωματισμένη.
Ετερόχροα:	Τα ορυκτά που δίνουν γραμμή σκόνης λευκή ή άχρωμη.

 4. Σκληρότητα:

Σκληρότητα είναι η αντίσταση που παρουσιάζει μία λεία επιφάνεια ενός ορυκτού όταν προσπαθούμε να τη χαράξουμε.
Για τον προσδιορισμό της σκληρότητας χρησιμοποιούμε την εμπειρική κλίμακα Mohs.
Για την κατά προσέγγιση εύρεση της σκληρότητας χρησιμοποιούμε το νύχι (~2½), ένα χάλκινο νόμισμα (~3½), ένα σουγιά (~5½), ένα κομμάτι τζάμι (~5½) ή μια λίμα ατσάλινη (~6½-7).

 ΚΛΙΜΑΚΑ MOHS:

• 1. Τάλκης,
• 2. Γύψος,
• 3. Ασβεστίτης,
• 4. Φθορίτης ή αργυροδάμας,
• 5. Απατίτης,
• 6. Άστριοι,
• 7. Χαλαζίας,
• 8. Τοπάζιο,
• 9. Κορούνδιο,
• 10. Διαμάντι.

5. Κρυσταλλικό σύστημα:

Όταν το ορυκτό παρουσιάζει καλή κρυσταλλική ανάπτυξη, τότε μπορούμε να αναγνωρίσουμε από το σχήμα των κρυστάλλων το σύστημα κρυστάλλωσής του.

• Κυβικό
• Τετραγωνικό
• Ρομβικό
• Τριγωνικό
• Εξαγωνικό
• Μονοκλινές
• Τρικλινές

Υπάρχουν αρκετά ορυκτά, τα οποία δεν εμφανίζουν καθόλου κρυστάλλους. Αυτά τα ορυκτά χαρακτηρίζονται άμορφα.

6. Μορφή:
 
Αναφέρεται στα επικρατέστερα μορφολογικά χαρακτηριστικά ενός κρυστάλλου που προκαλούν τη μεγαλύτερη εντύπωση στον παρατηρητή. Η μορφή χρησιμοποιείται για να δείξει το γενικό σχήμα ενός κρυστάλλου πχ. κυβική, οκταεδρική, ρομβοεδρική, πρισματική, πινακοειδής κλπ. Η μορφή αναφέρεται επίσης στη γενική όψη του κρυστάλλου πχ. πλακώδης, βελονοειδής, ινώδης, στηλοειδής, φυλλώδης κλπ. 

7. Συσσωματώματα:
 
Με τον όρο συσσωματώματα εννοούμε τη συνανάπτυξη κρυστάλλων ενός ορυκτού ώστε να μη παρουσιάζουν κανονικότητα ως προς αντίστοιχα κρυσταλλογραφικά στοιχεία.
Η περιγραφή των συσσωματωμάτων σχετίζεται με το μέγεθος των κρυστάλλων, την κατεύθυνση της ανάπτυξής τους, τη μορφή τους, την κρυσταλλικότητα καθώς και με το σχήμα των συσσωματωμάτων.
Οι κυριότεροι όροι που χρησιμοποιούνται είναι: συστάδες, αδένες, γεώδη, κοκκώδη, στιφρά, γεηρά, συμπαγή, λεπιδοειδή, βελονοειδή, ινώδη, ακτινωτά, φυλλώδη, δενδριτικά, ροδακοειδή, δικτυωτά, βοτρυοειδή, σταλακτιτοειδή, νεφροειδή, ωολιθικά κλπ.

8. Ειδικό βάρος:
 
Από φυσική άποψη, ειδικό βάρος είναι ο λόγος του βάρους ενός ορυκτού προς το βάρος ίσου όγκου νερού. Στην ορυκτοδιαγνωστική το ειδικό βάρος ενός ορυκτού εκτιμάται κατά προσέγγιση από την εντύπωση που μας αφήνει το ορυκτό, όταν το "ζυγίζουμε" στο χέρι μας.
Τα μεταλλικά ορυκτά έχουν ένα μέσο ειδικό βάρος περίπου 5,0.
Τα μη μεταλλικά ορυκτά έχουν ένα μέσο ειδικό βάρος περίπου 2,7.

9. Σχισμός:

 Σχισμό ονομάζουμε την τάση που έχει ένα ορυκτό να σπάζει κατά ορισμένες κατευθύνσεις, οι οποίες είναι παράλληλες πάντοτε σε δυνατές κρυσταλλογραφικές έδρες.
Ανάλογα με την τελειότητα των σχισμογενών επιπέδων ο σχισμός χαρακτηρίζεται: πολύ τέλειος, τέλειος, καλός, σαφής, ασαφής.
Συγγενείς έννοιες με το σχισμό είναι ο αποχωρισμός και ο θραυσμός.
Ο αποχωρισμός  μοιάζει με το σχισμό στο ότι έχουμε σπάσιμο παράληλλα σε κρυσταλλογραφικές κατευθύνσεις, διαφέρει όμως γιατί δεν εμφανίζεται σε όλα τα δείγματα ενός ορυκτού σε αντίθεση με το σχισμό.
Θραυσμός  είναι ο τρόπος με τον οποίο σπάζει το ορυκτό όχι όμως παράλληλα σε επιφάνειες σχισμού ή αποχωρισμού. Διακρίνεται σε κογχώδη, ξυλώδη, ινώδη, ανώμαλο κλπ.

10. Διδυμία:
 
Διδυμία είναι η σύμφυση δύο κρυστάλλων του ιδίου ορυκτού που παρουσιάζει κάποια κανονικότητα ως προς όμοια κρυσταλλογραφικά στοιχεία.
Όταν η σύμφυση αποτελείται από δύο μέλη λέγεται διδυμία, από τρία μέλη τριδυμία και από πολλά μέλη πολυδυμία. 

11. Παραγένεση: 

Παραγένεση ενός ορυκτού είναι το σύνολο των ορυκτών που το συνοδεύουν.
Η παραγένεση μας παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τις φυσικοχημικές συνθήκες κάτω από τις οποίες σχηματίστηκαν τα ορυκτά της.
Κάποια ορυκτά εμφανίζουν χαρακτηριστικές παραγενέσεις, όπως π.χ. τα μεικτά θειούχα (σιδηροπυρίτης, γαληνίτης, σφαλερίτης), τα χαλκούχα ορυκτά (μαλαχίτης, αζουρίτης, κυπρίτης κλπ.) κ.ά. 

12. Χημική δοκιμασία:

 Για την αναγνώριση των ορυκτών χρειάζεται ενίοτε να καταφεύγουμε σε ορισμένες χημικές δοκιμασίες, για να προσδιορίσουμε πχ. το σημείο τήξης τους, την ύπαρξη κάποιων στοιχείων ή ριζών στη σύστασή τους κλπ. Οι χημικές δοκιμασίες διακρίνονται σε πυροχημικές, υγροχημικές και μικροχημικές. 

13. Φωταύγεια:
 
Φωταύγεια είναι η εκπομπή φωτός από ένα ορυκτό, η οποία όμως δεν είναι αποτέλεσμα πυράκτωσης δηλαδή μετατροπής της θερμικής ενέργειας σε φωτεινή.
Η πιο κοινή περίπτωση φωταύγειας είναι ο φθορισμός, δηλαδή η ιδιότητα που έχουν αρκετά ορυκτά να εκπέμπουν ορατό φως, όταν πάνω σε αυτά προσπέσει κάποιο είδος ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (συνήθως υπεριώδης). Κατά το φθορισμό η φωταύγεια παύει μόλις διακοπεί η προσπίπτουσα ακτινοβολία. Ο φθορισμός πήρε το όνομά του από το φθορίτη, ορυκτό στο οποίο παρατηρήθηκε πρώτα.
Όταν η εκπομπή φωτός συνεχιστεί επί κάποιο χρονικό διάστημα μετά τη διακοπή της επίδρασης, τότε η ιδιότητα καλείται φωσφορισμός. Όνομάστηκε έτσι από την γνωστή ιδιότητα του φωσφόρου.

14. Μαγνητισμός: 

Τα ορυκτά όταν βρεθούν κάτω από την επίδραση μαγνητικού πεδίου επηρεάζονται κατά διαφορετικό τρόπο που εκφράζεται με την καλούμενη μαγνητική επιδεκτικότητα.
Ανάλογα με τη μαγνητική επιδεκτικότητά τους τα ορυκτά διακρίνονται σε σιδηρομαγνητικά, παραμαγνητικά και διαμαγνητικά.
Ο μαγνητισμός, ως ορυκτοδιαγνωστική ιδιότητα, έχει πρακτική σημασία μόνο για το μαγνητίτη και το μαγνητοπυρίτη, τα μόνα κοινά ορυκτά που έλκονται από ένα μικρό μαγνήτη χεριού.
Έχει όμως μεγάλη σημασία για το διαχωρισμό ορυκτών από μείγμα με τη βοήθεια του μαγνητικού διαχωριστή.

Βαρύτης

Γρανάτης

Κυανίτης

Οπάλλιος

Λαβραδόριο

ΤΟ ΠΑΖΛ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΣΕΙΣΜΟ ΒΑΘΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΟΤΕ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΙ...

Ο μεγαλύτερος σεισμός βάθους που έχει ποτέ καταγραφεί συνέβη στις 24 Μαΐου 2013, σε βάθος  609 km στην υποβυθιζόμενη πλάκα Ειρηνικού κάτω από τη θάλασσα του Okhotsk δίπλα στη Kamchatka, Ρωσία.                             (Credit: diagram by L. Ye and T. Lay, map by Ye et al., Science)

Ένας σεισμός μεγέθους 8.3 της κλίμακας Ρίχτερ, ο οποίος χτύπησε βαθιά στη θάλασσα Okhotsk στις 24 Μαΐου, έχει αφήσει τους σεισμολόγους να αγωνίζονται να εξηγήσουν πως αυτός γεννήθηκε. Σε βάθος περίπου 609 χιλιόμετρα, η τεράστια πίεση πάνω στο ρήγμα λόγω βάθους θα έπρεπε να αναστέλλει τη διάρρηξη που έγινε.

"Είναι μυστήριο πως γεννιούνται αυτοί οι σεισμοί. Πως μπορεί ένα τέμαχος να ολισθήσει πάνω σε άλλο τόσο γρήγορα καθώς πιέζεται από τεράστιο βάρος πάχους 610 χιλιομέτρων;" Είπε ο Thorne Lay, καθηγητής της Γης και πλανητικών επιστημών στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Santa Cruz.


Ο Lay είναι συνεργαζόμενος συγγραφέας μίας δημοσίευσης που αναλύει τα σεισμικά κύματα που έρχονται από τους σεισμούς της θάλασσας Okhotsk. Ο κύρος συγγραφέας, Lingling Ye, ηγήθηκε της σεισμικής ανάλυσης, η οποία έδειξε ότι αυτός ήταν ο μεγαλύτερος σεισμός βάθους που έχει ποτέ καταγραφεί, με σεισμική ροπή 30% μεγαλύτερη από του επόμενου μεγαλύτερου σεισμού, έναν σεισμό του 1994 βάθους 637 χιλιόμετρα κάτω από τη Βολιβία.

Οι σεισμοί βάθους γίνονται στη μεταβατική ζώνη μεταξύ άνω και κάτω μανδύα, στα 400-700 χιλιόμετρα. Συμβαίνουν από την τάση βαθιά στην υποβυθιζόμενη πλάκα, όταν αυτή βυθίζεται κάτω από μία άλλη. Τόσο βαθείς σεισμοί συνήθως δεν προκαλούν μεγάλη δόνηση στην επιφάνεια ώστε να είναι καταστροφικοί, αλλά έχουν μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον.

Εδώ φαίνονται οι μηχανισμοί διάρρηξης για το σεισμό. Πρόκειται για κανονική διάρρηξη.

Η ενέργεια που εκλύεται από το σεισμό αυτό, προκάλεσε δονήσεις οι οποίες καταγράφηκαν από χιλιάδες σεισμικούς σταθμούς στον κόσμο. Οι Ye, Lay και οι συνεργάτες τους επισήμαναν ότι απελευθερώθηκε ενέργεια τρεις φορές περισσότερη από το σεισμό της Βολιβίας, συγκρίσιμη με έκρηξη 35 μεγατόνων TNT.                                                                                                                                                        Η περιοχή διάρρηξης ήταν επίσης μεγαλύτερη. Η διάρρηξη επεκτάθηκε περίπου 180 χιλιόμετρα, μακράν η μεγαλύτερη σε μήκος διάρρηξη για οποιονδήποτε σεισμό βάθους που έχει καταγραφεί, είπε ο Lay. Περιλάμβανε μία διάρρηξη με πολύ μεγάλη ταχύτητα 4 χιλιόμετρα/δευτερόλεπτο, μοιάζοντας έτσι περισσότερο με επιφανειακό σεισμό παρά με βάθους. Η ολίσθηση ήταν 10 μέτρα με μέση ολίσθηση περίπου 2 μέτρα.

"Μοιάζει πολύ με επιφανειακό σεισμό, ενώ της Βολιβίας είχε διάρρηξη πολύ αργή και φαινόταν να παρουσιάζει ένα διαφορετικό μηχανισμό διάρρηξης με παραμόρφωση παρά με ραγδαία θραύση και ολίσθηση", είπε ο Lay.

Οι ερευνητές απέδωσαν τις δραματικές διαφορές μεταξύ αυτών των δύο σεισμών βάθους σε διαφορές στην ηλικία και την θερμοκρασία της υποβυθιζόμενης  πλάκας. Η βυθιζόμενη πλάκα του Ειρηνικού κάτω από τη θάλασσα του Okhotsk (που βρίσκεται ανάμεσα στην χερσόνησο Kamchatka  και της ηπειρωτικής Ρωσίας) είναι πολύ ψυχρότερη από την υποβυθιζόμενη πλάκα όπου ο σεισμός του 1994 σημειώθηκε στη Βολιβία.

"Στην περίπτωση της Βολιβίας, η θερμότερη  πλάκα οδήγησε σε μια πιο πλαστική διαδικασία με περισσότερη παραμόρφωση",  είπε ο  Lay.

Ο σεισμός της θάλασσας Okhotsk μπορεί να περιλαμβάνει επανδιάρρηξη ρήγματος στην πλάκα που παράγεται όταν η ωκεάνια πλάκα βρέθηκε κάτω από τη Kuril-Kamchatka ζώνη καταβύθισης καθώς άρχισε να βυθίζεται. Ωστόσο, ο ακριβής μηχανισμός διάρρηξης  για την αρχική διάτμηση κάτω από τεράστια πίεση παραμένει ασαφής. Η παρουσία της υγρής φάσης  μπορεί να λιπαίνει το ρήγμα, αλλά και όλα τα υγρά θα πρέπει να έχουν συμπιεστεί από την πλάκα πριν φτάσει στο κρίσιμο βάθος.

"Αν το ρήγμα γλιστράει λίγο, η τριβή θα μπορούσε να λιώσει το βράχο και που θα μπορούσε να παρέχει το υγρό, ώστε θα μπορούσαμε να πάρουμε  μια θερμική επίδραση. Αλλά μπορούμε ακόμα να την πάρουμε για να ξεκινήσει η ολίσθηση," είπε ο Lay.           "Κάποια μετατροπή των ορυκτών μπορεί να δώσει την αρχική ώθηση, αλλά δεν μπορεί να ανιχνεύσει άμεσα αυτό. Μπορούμε μόνο να πούμε ότι μοιάζει πολύ με ένα επιφανειακό  γεγονός."

Εκτός από τους Ye και Lay, οι συνεργάτες της δημοσίευσης  συνπεριλαμβάνοντας τον  Hiroo Kanamori του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας και τον Keith Koper του Πανεπιστημίου της Γιούτα. Η παρούσα εργασία υποστηρίχθηκε εν μέρει από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών.



ΔΙΑΒΆΣΤΕ ΤΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΌ ΆΡΘΡΟ ΕΔΏ

ΑΠΟΛΙΘΩΜΑΤΑ: ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΗΝ ΠΑΝΙΔΑ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ_6(ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ)

Καθώς η εξέλιξη στα θηλαστικά συνεχίζεται, κατά τον Καινοζωικό αιώνα προκύπτουν οι εξής κατηγορίες θηλαστικών οι οποίες εξελίκτηκαν και πήραμε τις μορφές που όλοι γνωρίζουμε:

 

 Παράλληλα, στην Αφρική και νότια Αμερική που τότε τεκτονικά βρίσκονταν αρκετά κοντά λόγω του αποχωρισμού τους, αναπτύχθηκε μια νέα κατηγορία θηλαστικών, τα Αφροθήρια (AFROTHERIA).

Η εξέλιξη αυτή έδωσε τα σημερινά σειρίνια απο τα οποία προήλθαν φώκιες, θαλάσσιοι ελέφαντες, τα προβοσκιδωτά απο τα οποία προήλθαν οι σημερινοί ελέφαντες.

η εξέλιξη των προβοσκιδωτών

Καθώς η εξέλιξη προχωρούσε, κατά το Παλαιόκαινο αναπτύχθηκαν δυο κλάδοι θηλαστικών. Ο ένας έδωσε τα Πρωτεύοντα (PRIMATES) και τον Άνθρωπο και ο άλλος τα τρωκτικά και τα λαγόμορφα. 

Το παρακάτω σκίτσο δείχνει ακριβώς την εξέλιξη στα πρωτεύοντα και απο που προήλθε αργότερα ο άνθρωπος:

Πλέον τώρα θα ασχοληθούμε με την εξέλιξη της ομάδας CATARHINI η οποία είναι και αυτή που οδήγησε στον άνθρωπο, όχι όμως άμεσα.

Οι αντιπρόσωποι οι σημερινοί της ομάδας αυτής φαίνονται στην επόμενη εικόνα:

Πώς όμως απο την ομάδα αυτοί ξεκίνησαν να εμφανίζονται οι πρώτοι άνθρωποι;

Αυτό το σκίτσο είναι το πλέον βασικό σκίτσο για την προέλευση του ανθρώπου. Εδώ βρίσκεται και η απάντηση του μεγαλύτερου ερωτήματος όλων των εποχών:

-Ο άνθρωπος προέρχεται απο τον πίθηκο:

και η απάντηση είναι σύμφωνα με την εξέλιξη:

Όχι, ο άνθρωπος και ο πίθηκος έχουν κοινή καταγωγή.

 Η απαρχή του ανρώπινου γένους βρίσκεται στον Σαχελάνθρωπο του Τσαντ (Sahelanthopus) που ξεκίνησε απο την Αφρική πριν 6-7 εκ. χρόνια.

Απ 'αυτόν θα προκύψουν οι Πλειοκαινικοί Αρδιπίθηκοι και Αυστραλοπίθηκοι .

Ενας κλάδος μικρόσωμων Αυστραλοπιθήκων θα οδηγήσει στο γένος Homo με

πρώτο αντιπρόσωπο τον Homo habilis και πρώτα εργαλεία πριν από 2.5 -1.8 εκ. χρόνια  πριν το γένος Homo βγαίνει για πρώτη φορά από την Αφρική...

Ο Η.habilis θα οδηγήσει γρήγορα στον H. ergaster/H. erectus ο οποίος θα εξαπλωθεί στην Ευρασία και θα αναπτύξει την Αχελαία λιθοτεχνία πριν από 1.5 εκ. χρόνια και θα χαλιναγωγήσει τη φωτιά πριν από ~600.000 χρόνια.

 

Τον H. erectus θα διαδεχθεί ο πιο εξελιγμένος Ανθρωπος της Χαιδελβέργης (Πετράλωνα).  

 

Από τον ευρωπαϊκ ό πληθυσμό αυτού του είδους θα προέλθουν οι Νεαντερντάλιοι ενώ από τον αφρικανικό οι σύγχρονοι σοφοί άνθρωποι (Homo sapiens).

 

Τα παλαιοτρα ευρήματα του H. sapiens χρονολογούνται πριν από 250000 χρόνια στη

Ν. Αφρική, ενώ πριν από 100000 το είδος εμφανίζεται στην Μέση Ανατολή και πριν από 40000 χρ. στην Ευρώπη με τον Ανθρωπο του Gro Magnon.

 

Όμως το ταξίδι της ζωής και της εξέλιξης δεν τελειώνει εδώ με την εμφάνιση του σημερινού ανθρώπου. Το ταξίδι αυτό συνεχίζεται δημιουργώντας σιγά σιγά νέα πιο εξελιγμένα είδη που θα συνεχίσουν να κατακτούν τον πλανήτη Γη.....

ΑΠΟΛΙΘΩΜΑΤΑ: ΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΗΝ ΠΑΝΙΔΑ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ_5(ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ)

Η νέα εποχή που έρχεται στη Γη θα είναι και η εποχή των μεγάλων αλλαγών.

Διάρρηξη της Παγγαίας – δημιουργία Ατλαντικού, απόσπαση Ινδίας- διάνοιξη Ινδικού ωκεανού, κλείσιμο Τηθύος - Αλπική Ορογένεση, τάση κλιματικής ομοιομορφίας εμφάνιση Αγγειοσπέρμων φυτών θα είναι τα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατα τη διάρκεια του Μεσοζωικού.

Αφήνουμε πίσω μας τα ARCHOSAURIA  και αυτά διαδέχονται τα ORNITHODIRA: PTEROSAURIA: 

Tα ιπτάμενα ερπετά ή πτεροσαύρια αποτελούν τα πρώτα Σπονδυλωτά, που ξεπέρασαν το πρόβλημα της βαρύτητας και μπόρεσαν να πετάξουν,  ώστε να κατακτήσουν τον εναέριο χώρο. Aυτό έγινε δυνατό με κατάλληλες προσαρμογές των εμπρόσθιων άκρων που μετασχηματίστηκαν σε πτέρυγες και του στέρνου για να τις υποστηρίζει.

Μια άλλη ομάδα απο τα  ORNITHODIRA είναι τα DINOSAURIA:

500 γένη, >1000 είδη

Προέρχονται από μικρά δίποδα σαρκοφάγα αρχοσαύρια

Εμφανίζονται στο Μ.-Α.Tριαδικό  στην Γκοτβάνα και μέχρι το τέλος αυτής της περιόδου είναι παρούσες όλες οι σημαντικές ομάδες, φυτοφάγων και σαρκοφάγων

Πλήττονται από τη Μαζική Εξαφάνιση του τέλουςτου Κρητιδικού εκτός από τα Πτηνά που

θεωρούνται απόγονοί τους.

Χαρακτηριστικά των DINOSAURIA είναι:

• Όρθια σταση
• Επιμήκης ουρά
• Επιμήκη οπίσθια άκρα

• Μακρύς λαιμός
• Διακριτές κατηγορίες σπονδύλων
• Μειωμένα εμπρόσθια IV, V δάκτυλα
• Σχεδόν αντιστικτό Ι εμπρόσθιο δάκτυλο
• Ιερό οστό > 3 σπονδύλους
• Λεπτά οστά λεκάνης και acetabulum με οπή
• Επιμήκης ωμοπλάτη
• Βραχίονας με επιμήκη ακρολοφία
• Λαγόνιο οστό με οπίσθια πλάτυνση
• Κνήμη με φαρδύ κάτω άκρο
• Αστράγαλος με επιπλέον προεξοχή για κνήμη

 Από τα Maniraptora προέρχονται και τα πτηνά (Aves).

 Η Αρχαιοπτέρυγα (Archaeopteryx lithographica) είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα Θηρόποδα και τα πτηνά.

• Χαρακτήρες Θηρόποδου

Τριδάκτυλα «χέρια»

Δόντια

Ουρά

Νύχια

Προς τα πίσω ισχίο

• Χαρακτήρες Πτηνού

Επιμήκης δείκτης

Γιάντες

Μεγάλο στέρνο

Φτερά

Λαιμός “S”

Αντιστικτό πίσω δάκτυλο

Κενά οστά

Archaeopteryx lithographica

 Στο Πέρμιο θα κυριαρχήσει μία νέα ομάδα, τα Συνάψιδα (synapsida) απο τα οποία θα 

προέλθει κατά το Πέρμιο-Κ.Κρητιδικό μία ομάδα θηλαστικόμορφων σαρκοφάγων, τα 

Theriodontia, με άκρα και βάδιση πιο κοντά στα θηλαστικά.

• Εξελίσσοντας χαρακτήρες θηλαστικών:

Σταδιακή αύξηση του οδοντικού οστού τηςκάτω γνάθου και μείωση των οπισθοδοντικών, 

τα οποία τελικά συμμετέχουν στο μέσω ου.

 

Ανάπτυξη κορωνοειδούς απόφυσης κ. γνάθου καιμεταβίβαση άρθρωσης από το πίσω μέρος στο

κροταφικό βοθρίο. Ανάπτυξη Sagittal crest καιζυγωματικού τόξου για τον ισχυρό μασητικό μύ.

Ανάπτυξη δευτερεύουσας υπερώας που επιτρέπει ταυτόχρονη μάσηση και αναπνοή.

Ανάπτυξη και εξειδίκευση εγκεφάλου με το εμπρόσθιο τμήμα από 3 λοβούς.

Ινιακό με 2 αρθρωτικούς κονδύλους.

Τα δόντια δεν αντικαθίστανται εφόρου ζωής, τα πίσω δόντια διαφοροποιούνται ανάλογα

με τις διατροφικές ανάγκες, αναπτύσσουν μασητικές/κοπτικές επιφάνειες/φύματα

και  εφάπτονται κατά τη μάσηση.

Πίσω άκρα πιο κοντά στο σώμα και εμπρόσθια άκρα σε διαδοχικά πιο  όρθια και πρόσθια στάση.

Μείωση πλευρών.

Γούνα

Γέννηση μικρών και θηλασμός

Έτσι μπαίνουμε στην εποχή των  θηλαστικών (mammalia).

Συνοψίζοντας:

Στο τέλος του Παλαιοζωϊκού κυριαρχεί στη χέρσο μία ομάδα συνάψιδων ερπετών, τα Πελυκοσαύρια από τα οποία θα προκύψουν στο Πέρμιο τα σαρκοφάγα θηλαστικόμορφα Θηριοδόντια τα οποία επιβιώνουν της Πέρμιας Μαζικής -Εξαφάνισης.

Από μία ομάδα Μεσοζωικών Θηριοδόντιων, τα Κυνοδόντια θα προέλθουν προοδευτικά κατά το Μεσοζωϊκό τα Θηλαστικά με βεβαιωμένους πρώτους αντιπροσώπους στο 

Α. Τριαδικό/Κ. Ιουρασικό. 

Τα θηλαστικά θα διαχωριστούν στο Κ. Κρητιδικό στα Νότια Μονοτρήματα, στα Πολυφυματώδη που εξαφανίζονται στο Ολιγόκαινο και στα Βόρεια Θήρια, που περιλαμβάνουν τα Μαρσιποφόρα και Πλακουντοφόρα Θηλαστικά.

Τα Μαρσιποφόρα θα εισβάλουν κατά το Κ. Κρητιδικό στην Γκοτβάνα και από εκεί θα μετακινηθούν ως το τέλος του Κρητιδικού προς την Αυστραλία όπου και ενδημούν σήμερα.

Ενας κλάδος Πλακουντοφόρων θα εισβάλει κατά το Κρητιδικό στη Ν. Αμερική

(Ξέναρθρα) και ένας άλλος  στην Αφρική (Αφροθήρια) ενώο  Βόρειος κλάδος θα

δώσει όλες τις άλλες ομάδες πλακουντοφόρων θηλαστικών.

Οι πιο σημαντικές ομάδες σπονδυλοζώων που επιζούν της  Κ/Τ  Μαζικής εξαφάνισης είναι τα θηλαστικά και τα πτηνά. Από ασήμαντα μικρόσωμα εντομοφάγα τα θηλαστικά μετατρέπονται σε κυρίαρχα χερσαία ζώα καταλαμβάνοντας σχεδόν όλα τα ενδιαιτήματα.

Έτσι ξεκινά ο κύκλος ζωής των θηλαστικών.......