ΤΣΟΥΝΑΜΙ: ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Τσουνάμι είναι ιαπωνική λέξη που σημαίνει το κύμα στο λιμάνι. Δεν είναι όμως ένα απλό παλιρροϊκό κύμα αλλά μια σειρά τεράστιων, γιγαντιαίων κυμάτων που προκαλείται από πολλές αιτίες.

          Ποια τα αίτια δημιουργίας του;

•Κατακόρυφες μετατοπίσεις του θαλάσσιου νερού.

•Οριζόντιες μετατοπίσεις της στήλης του ύδατος.

•Ηφαιστειακές εκρήξεις στην θάλασσα.

•Κατολισθήσεις που γίνονται στον πυθμένα.

•Πυρηνικές εκρήξεις.

Για να γίνει ένα τσουνάμι θα πρέπει ο υποθαλάσσιος σεισμός να είναι τουλάχιστον 6,5 Ρίχτερ και σε βάθος μικρότερο των 50 χιλιομέτρων.

 Όταν λοιπόν, ο υποθαλάσσιος πυθμένας των ωκεανών παίρνει κλίση ή μετατοπίζεται ή ανυψώνεται ή κατακρημνίζεται κατά τη διάρκεια ενός σεισμού, ο φλοιός της Γης παραμορφώνεται στην περιοχή του κέντρου του σεισμού και αρχίζουν να δημιουργούνται μικρά αθώα κύματα σαν μικρές διαταραχές.

Μηχανισμός γένεσης τσουνάμι.

Από καταγραφές με παλιρροιογράφους δείχθηκε ότι η ταχύτητα ενός τσουνάμι καθορίζεται από το πεδίο βαρύτητας της Γής:

 

 όπου u ταχύτητα του κύματος, g η σταθερά της βαρύτητας, h πάχος του νερού.


Γι’ αυτό στον ανοιχτό ωκεανό τρέχουν με ταχύτητα που φθάνει και τα 1.000 χιλιόμετρα την ώρα.Αλλά, όταν το τσουνάμι πλησιάζει την ακτή ελαττώνεται η ταχύτητά του γιατί μειώνεται το βάθος της θάλασσας, όμως ταυτόχρονα αποκτά ολοένα μεγαλύτερο ύψος(μπορεί να φθάσει τα 30 ή και τα 40 μέτρα). Εκεί οφείλεται και η μεγάλη καταστρεπτικότητα τους.

Το πιο μεγάλο σε ύψος τσουνάμι, που μετρήθηκε με όργανα, δημιουργήθηκε στον Κόλπο Lituya στην Αλάσκα. Αυτό το ασυνήθιστο γεγονός προκλήθηκε από μία μεγάλη κατολίσθηση η οποία ολίσθησε μέσα στον κόλπο στις 9 Ιουλίου του 1958. Το επακόλουθο κύμα έφτασε στην πλαγιά της απέναντι πλευράς του στενού κόλπου μέχρι του ύψους των 518 μέτρων.

 

Η ενέργειά τους Εt εξαρτάται από το μέγεθος του σεισμού που προκάλεσε το τσουνάμι και δίνεται σε ergs από την σχέση του Lida (1963):
 

 

Τα τσουνάμι λοιπόν έχουν μια απίστευτη ενέργεια λόγω του μεγάλου όγκου του νερού που μεταφέρουν. Μπορούν να σκοτώσουν χιλιάδες ανθρώπους στις ακτές και να καταστρέψουν ότι βρουν στο πέρασμα τους.

Σε μια τέτοια περίπτωση, το 1896, εξαφανίστηκαν 20.000 άνθρωποι στην πόλη Sanriku της Ιαπωνίας. Το τσουνάμι ανάγκασε τα κύματα να σηκωθούν τόσο ψηλά, ακόμα και σε ύψος 40 μέτρων.

Τα τσουνάμι ανακλώνται και διαθλώνται από το ανάγλυφο του παράκτιου βυθού και τις παράκτιες γεωμορφές, σαν όλα τα κύματα. Αν η άφιξη ενός τέτοιου κύματος αντιστοιχεί σε μια κοιλία τότε το νερό υποχωρεί και αποκαλύπτεται ο βυθός.

Μια τέτοια περίπτωση είχαμε και την 1η Νοεμβρίου του 1755 στη Λισαβώνα. Τότε μαζεύτηκαν στο λιμάνι πολλοί άνθρωποι για να δουν το φαινόμενο και να περπατήσουν πάνω στο βυθό που είχε αποκαλυφθεί. Σε λίγα λεπτά όμως τους σκέπασε το τσουνάμι και πνίγηκαν. Αναφέρθηκαν 10.000 - 60.000 νεκροί. 

Τα σημαντικότερα από τα τσουνάμι γενιούνται στις μεγάλες τάφρους του Ειρηνικού ωκεανού από σεισμούς των οποίων τα επίκεντρα εντοπίζονται στις πλευρές αυτών των ωκεάνιων τάφρων που βρίσκονται προς το ηπειρωτικό μέρος.

γένεση σεισμού απο την κίνηση τψν πλακών και δημιουργία τσουνάμι

Τα περισσότερα τσουνάμι δημιουργούνται κατά μήκος μιας περιοχής που λέγεται Ring of Fire μήκους 40.000 km. Η περιοχή Ring of Fire περιέχει όχι μόνο ηφαίστεια αλλά έχει και έντονη σεισμική δραστηριότητα. Περικυκλώνει δε όλο τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Από το 1819, περισσότερα από 40 τσουνάμι έχουν χτυπήσει τα νησιά της Χαβάης. Γι' αυτό κι έχει αναπτυχθεί ένα σύστημα προειδοποίησης σε περιοχές όπως είναι η Χαβάη, όπου εμφανίζονται κατά καιρούς πολλά καταστρεπτικά παλιρροιακά κύματα.

το σύστημα παρακολούθησης που έχει τοποθετηθεί στον Ειρηνικό ωκεανό και προειδοποιεί για πιθανό τσουνάμι ελέγχοντας για τυχόν άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Οι προειδοποιήσεις παρέχονται από σεισμογραφικά εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, που καθορίζουν τη θέση που βρίσκεται η εστία ενός υποβρύχιου σεισμού. Αυτοί οι σεισμοί, συνήθως, δημιουργούνται σε μια από τις πιο βαθιές τάφρους στον Ειρηνικό Ωκεανό. Μια τέτοια υπηρεσία είναι η SSWWS που προειδοποιεί για επερχόμενα τσουνάμι.

Όταν συμβεί ένας σεισμός κάπου στην περιοχή, το κέντρο αμέσως αρχίζει να αναλύει τα δεδομένα ψάχνοντας για σημάδια που να δείχνουν ότι ο σεισμός μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι. Οι παλιρροιογράφοι επίσης παρακολουθούνται και αν ανιχνευθεί τσουνάμι μία ειδοποίηση στέλνεται σε όλες τις περιοχές των ακτών του Ειρηνικού. Χρειάζεται τουλάχιστον 1 ώρα μέχρι να αναλυθούν όλα τα δεδομένα και να εκδοθεί ειδοποίηση.


Τα τσουνάμι είναι μία από τις πιο επικίνδυνες φυσικές καταστροφές διότι προκαλούν ολοκληρωτική καταστροφή στις περιοχές που χτυπούν.
Σε όσες περιοχές υπάρχει κίνδυνος τσουνάμι, έστω και μικρός πρέπει να δημιουργηθεί σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης. 

Στις ίδιες περιοχές η ανάπτυξη των παράκτιων οικισμών πρέπει να γίνει με τρόπο ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή τους. (π.χ απόσταση από την ακτογραμμή, κτίρια από μπετόν και όχι από ξύλο κ.α).

Επίσης στις περιοχές που υπάρχει πιθανότητα να χτυπηθούν από τσουνάμι και έχουν χτιστεί παράκτιοι οικισμοί πρέπει να χτιστούν τείχη προστασίας.

Καταστροφικά τσουνάμι:

1. Ιαπωνία 2011

Μέγεθος σεισμού: 8.8

Ύψος κύματος:10 μέτρα

Απολογισμός: άγνωστος αριθμός νεκρών

Έκρηξη πυρηνικών αντιδραστήρων στη Φουκουσίμα

Μετακίνηση άξονα Γης κατά 2,4 μέτρα!!!

2. Σουμάτρα 25 Οκτωβρίου 2010(14:42:22)

Μέγεθος σεισμού: 7.7

Ύψος κυμάτων: 3 μέτρα

Κάλυψη 600 μέτρων της στεριάς από ακτές

Απολογισμός:435 νεκροί, 100 αγνοούμενοι